Tuesday, July 26, 2011

ខេត្តតាកែវ


តាកែវ ​គឺជា​ខេត្ត​មួយ​ឋិត​នៅ​ភាគខាងត្បូង​នៃ​ប្រទេស​កម្ពុជា ជា​ជង្រុក​នៃ​អារ្យធម៌​ខ្មែរ​ព្រោះថា​ខេត្ត​នេះ​ជា​ខេត្ត មួយ​មាន​វ័យ​ចំណាស់​ជាងគេ​បំផុត និង​ជាទី​តាំង​ដើម​នៃ​វប្បធម៌​ខ្មែរ​ផងដែរ។ ជាក់ស្ដែង​ខេត្ត​នេះ​មាន​បន្សល់ទុក​នូវ​កេរ្តិ៍ ដំណែល​ប្រាសាទបុរាណសំខាន់ៗមួយចំនួន ដែលមាន​អាយុកាល​រាប់​សតវត្ស​មកហើយ សម្រាប់​ជា​ភស្ដុតាង​បង្ហាញ​ពី ភាពរុងរឿង​រីកចម្រើន​នៃ​ខេត្ត​នេះ​ក្នុង​អតីតកាល។ ធ្វើដំណើរ​ពី​ភ្នំពេញ​ទៅកាន់​ទី​រួម​ខេត្តតាកែវ​លើ​កំណាត់​ផ្លូវជាតិ​លេខ ៣គេ​នឹង​បានឃើញ​ស្ថានភាព​ប្រជាពលរដ្ឋ ការប្រកប​របរ​រក​ស៊ី​របស់​ពួកគេ​នៅក្នុង​ខេត្ត​នេះ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ គេ​ក៏​អាចធ្វើ​ដំណើរ​តាមផ្លូវ​ជាតិ​លេខ២ផងដែរ ដែលមាន​ចម្ងាយ​ផ្លូវ​ប្រហែល៧៨ គីឡូម៉ែត្រ។ សក្ដានុពលភាព​សំខាន់​ក្នុង​ខេត្ត នេះ​គឺ​វិស័យ​ទេសចរ ដែលជា​ប្រភព​ចំណូល​ជូន​រដ្ឋ និង​អាចឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋ​ទាញ​រក​ប្រយោជន៍​ពី​វិស័យនេះ​ផងដែរ។ តំបន់​ទេសចរសំខាន់ៗក្នុង​ខេត្ត​នេះ​មាន​ភាគច្រើន​ជាទី​តាំង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ ​ដូចជា ប្រាសាទបុរាណ​ជាដើម ដែល​ធ្វើ ឱ្យ​ទេសចរ​ចូលចិត្ត​មក​ធ្វើការ​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវ ព្រមទាំង​ទទួល​នូវ​អារម្មណ៍​បរិសុទ្ធ ពី​ទេសភាពប្រណីតៗជុំវិញ​តំបន់ ប្រាសាទបុរាណ​នោះ​ផងដែរ។

+ភ្នំ​ជី​សូ
ភ្នំ ​ជី​សូ​ឋិត​នៅក្នុង​ទីតាំង​ភូមិ​ស្លា ឃុំ​រវៀង ស្រុក​សំរោង ចម្ងាយ៦២គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ កាត់​តាម​ស្រុក បាទី និង​វត្ត​ប្រាសាទនាងខ្មៅ​ក្នុងស្រុក​សំរោង តាមផ្លូវ​ជាតិ​លេខ២ រួច​បត់​ចូល​តាម​ផ្លូវលំ​តូច​មួយ​ប្រមាណ៥គីឡូម៉ែត្រ​ទៀត។ ប៉ុន្តែ​ប្រសិនជា​ធ្វើដំណើរ​ពី​ទី​រួម​ខេត្តតាកែវ​វិញ គេ​ត្រូវ​ចំណាយពេល​ប្រមាណ៣០នាទី​លើ​កំណាត់​ផ្លូវ២៧គីឡូម៉ែត្រ។ នៅលើ​ខ្នងភ្នំ​ជី​សូ​មាន​ប្រាសាទ​បូរាណ​មួយ​ដែល​សាងសង់ឡើង​នៅ​កំឡុង​ ឆ្នាំ១០០២-១០៥០នៃ​គ.ស ដោយ​ព្រះបាទ​សូរ្យ​វរ្ម័នទី១ជាការ​ឧទ្ទិស​បូជា​ថ្វាយ​ចំពោះ​ព្រហ្មញ្ញសាសនា។ ប្រាសាទ​នេះ​សាងសង់​ពី​ថ្មភក់ មាន​ទំហំ៦០×៥០ម៉ែត្រ មាន​ថែវ​ពីរ​ជាន់​ប្រកបដោយ​ក្បូរក្បាច់​រចនា​រស់​រវើក​នៅតាម​ផ្ដែ និង​សសរ​ពេជ្រ។ ភ្ញៀវទេសចរ​អាចធ្វើ ដំណើរ​ទៅកាន់​ទី​ប្រាសាទ​តាម​ជណ្តើរថ្ម​ខាងលិច​ដែលមាន៣៩០កាំ ឬ​ជណ្ដើរ​ខាងត្បូង​ដែលមាន៤០៨កាំ។ ថ្វីត្បិតតែ មួយ​ភាគ​ធំ​នៃ​ប្រាសាទ​នេះ​ត្រូវបាន​ខូចខាត​អស់​ក៏ដោយ ក៏​អ្នកទេសចរ និង​អ្នកសិក្សា​ចូលចិត្ត​ធ្វើដំណើរ​ទៅកាន់​ទីនោះ។ ក្រៅពី​ការ​ទស្សនា​ប្រាសាទ គេ​ក៏​អាច​គយគន់​ទេសភាព​វាលស្រែ​ស្រស់ត្រកាល​ពីលើ​កំពូលភ្នំ​ជី​សូរ​ផងដែរ។ ទស្សនីយភាព​ទាំងនេះ​បាន​ទាក់ទាញ​ភ្ញៀវទេសចរ​ឱ្យ​ចូលមក​ទស្សនា​ទីនេះ​ កាន់តែច្រើនឡើងៗ ជាពិសេស​ថ្ងៃបុណ្យ និង​ថ្ងៃ​ឈប់សម្រាក។ តាម​ឯកសារ​បានបង្ហាញ​ថា​នៅ​ពី​ខាងត្បូង​ភ្នំ​ជី​សូរ​នេះ​មាន​រូង​ធម្មជាតិ​ មួយ​ឈ្មោះ រូង​វិមាន​ច័ន្ទ ជាទី​ស្ងាត់ជ្រងំ​សម្រាប់​ពួក​តាបស​ឥសី​ធ្វើ​ចង្ក្រម​ភាវនា ប៉ុន្តែ​កំឡុង​ពេលដែល​ប្រទេស​យើង​ជួបប្រទះ​សង្គ្រាមរ៉ាំរ៉ៃ មានការ​ទម្លាក់​គ្រាប់​ផ្ទុះផ្សេងៗធ្វើឱ្យ​រូង​នេះ​ត្រូវ​បិទ​ជិត​ដោយ​ ថ្មធំៗ មិនអាច​ចូល​រួច។

+ទន្លេបាទី
ទន្លេបាទី ​ឋិត​នៅ​ចម្ងាយ៣៥គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​តាមផ្លូវ​ជាតិ​លេខ២ ក្នុងភូមិ​ថ្នល់​ទក្សិណ ឃុំ​ក្រាំងធ្នង់ ស្រុក​បាទី ខេត្តតាកែវ។ ទីនេះ​ជា​កន្លែង​ទេសចរ​មួយ​យ៉ាងសំខាន់​ក្នុង​ខេត្តតាកែវ ហើយក៏​ជា​កន្លែង​សក្ការបូជា​មួយ ផងដែរ ដែលមាន​ប្រាសាទបុរាណ២គឺ​ប្រាសាទតាព្រហ្ម ដែល​សាងសង់ឡើង​ក្នុង​រជ្ជកាល​ព្រះបាទ​ជ័យ​វរ្ម័នទី៧ ដើម្បី ឧទ្ទិស​ថ្វាយ ដល់​ព្រហ្មញ្ញសាសនា និង​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ផង និង​មួយទៀត​គឺ​ប្រាសាទយាយពៅ ដែលមាន​ចម្ងាយ ១០០ម៉ែត្រ​ពី ប្រាសាទតាព្រហ្ម កសាងឡើង​ក្នុង​សតវត្ស​ទី១២ ទំហំ៧ម៉ែត្រ×៧ម៉ែត្រ។

+ភ្នំ​តា​ម៉ៅ
ភ្នំ ​តា​ម៉ៅ​មាន​ចម្ងាយ៤០គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ​តាមផ្លូវ​ជាតិ​លេខ២ ឋិត​ក្នុងភូមិ​ត្រពាំង​សាប ស្រុក​បាទី​ខេត្ត តាកែវ។ តំបន់​នេះ​ជា​តំបន់​ព្រៃ​ការពារ​ចំនួន២៥០០ហិច​តា ដែលមាន៧០ហិច​តា​ត្រូវបាន​រៀបចំ​ជា​សួនសត្វ​ដ៏​ធំ​នៅ កម្ពុជា។ ក្នុង​ចំនួន​ផ្ទៃដី៧០ហិច​តា​មានកូន​ភ្នំ​ចំនួន៥គឺ ភ្នំ​តា​ម៉ៅ ភ្នំ​ឆ​យ ភ្នំ​បាំង ភ្នំ​ផ្ដៅ​ពន្ធ និង​ភ្នំ​ថ្មដុះ ប៉ុន្តែ​ក្នុងចំណោម​ភ្នំ ទាំង៥នេះ​មានតែ​ភ្នំ​ពីរ​ប៉ុណ្ណោះ​ដែលជា​ទីទួល​មាន​ប្រាសាទបុរាណ គឺ​ភ្នំ​តា​ម៉ៅ និង​ភ្នំ​ថ្មដុះ។

ប្រាសាទភ្នំតាម៉ៅ ​កសាងឡើង​អំពី​ឥដ្ឋ​នៅ​សតវត្ស​ទី១១ក្នុង​រជ្ជកាល​ព្រះបាទ​សូរ្យ​វរ្ម័នទី១ និង​ឧទ​យា​ទិ​ត្យា​វរ្ម័នទី២ ឋិត​លើ​កំពូលភ្នំ​កំពស់៣០ម៉ែត្រ​ជិត​ព្រះវិហារ​វត្តភ្នំ​តា​ម៉ៅ។ បច្ចុប្បន្ន​ប្រាសាទ​នេះ​បាក់បែក​អស់​នៅសល់តែ​ស្នាម​ខឿន បន្តិចបន្តួច​ប៉ុណ្ណោះ។
រីឯ ​ប្រាសាទ​មួយទៀត​ឋិត​នៅ​ទិស​ពាយព្យ គឺ​ប្រាសាទ​ថ្មដុះ​មាន​ទីតាំង​នៅលើ​កំពូលភ្នំ​ថ្មដុះ​ដែលមាន​កម្ពស់៣៥ ម៉ែត្រ។ ប្រាសាទ​នេះ​កសាង​អំពី​ឥដ្ឋ​នៅ​សតវត្ស​ទី១១ មាន​រាង៤ជ្រុង​គឺ ៧ម៉ែត្រ×៧ម៉ែត្រ កម្ពស់១៣ម៉ែត្រ។ បច្ចុប្បន្ន​ប្រាសាទ​នេះ​នៅមាន​លក្ខណៈ​ល្អប្រសើរ​ជាង​ប្រាសាទភ្នំតាម៉ៅ ដែល​ទេសចរ​ចូលចិត្ត​ទៅ​ទស្សនា និង​ធ្វើការ​បន់ ស្រន់​នៅ​ទីនោះ។
ក្រៅពី ​ប្រាសាទ​ទាំងពីរ​នេះ ភ្នំ​តា​ម៉ៅ​ក៏​ជា​សួនសត្វ​មួយ​ដ៏​ធំ និង​គួរឱ្យ​ចាប់អារម្មណ៍​ផងដែរ ដែលមាន​សត្វ គ្រប់​ប្រភេទ ទាំង​ប្រភេទ​ល្មូ​ន សត្វ​ជើង៤ សត្វ​ស្លាប សត្វ​ក្នុង​ទឹកជា​ដើម។ ក្នុងចំណោម​ប្រភេទ​សត្វ​ទាំងអស់​មាន​សត្វ ខ្លះ​នាំចូល​ពី​បរទេស និង​មួយចំនួនធំ​គឺជា​ប្រភេទ​សត្វ​ក្នុងស្រុក​ខ្មែរ ដែល​បានមកពី​ការទិញ និង​រឹបអូស​ពី​ឈ្មួញ។
ក្រៅពី ​តំបន់សំខាន់ៗទាំងនេះ​ខេត្តតាកែវ​នៅមាន​តំបន់​កំសាន្ត​ជាច្រើន​ទៀត ដូចជា​រមណីយដ្ឋាន​ប្រាសាទភ្នំដា ដែល​ឋិត​នៅ​ភូមិ​ព្រែក​តា​ផ ឃុំ​គោកធ្លក ស្រុក​អង្គរបុរី​ចម្ងាយ១០២គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ភ្នំពេញ និង២៤គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ទី​រួម​ខេត្ត តាកែវ។ ប្រាសាទ​នេះ​មាន​ទំហំ១២×១២ម៉ែត្រ កំពស់១៨ម៉ែត្រ​មាន​រចនាបថ​ភ្នំ​ដា​ក្នុង​សតវត្ស​ទី៦ ឋិត​លើ​កំពូលភ្នំ​ដា ដែល​អាច​មើលឃើញ​ទេសភាព​ដ៏​ស្រស់ស្អាត​នៃ​វាលស្រែ​នៅ​ជុំវិញ​ភ្នំ។ រមណីយដ្ឋាន​ភ្នំ​បា​យ៉ង់​ឋិត​នៅ​ភូមិ​ពោធិ៍​រោង ឃុំ​ព្រះបាទ​ជាន់ជុំ ស្រុក​គិរីវង្ស ចម្ងាយ១២១គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ភ្នំពេញ និង៤៣គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ទី​រួម​ខេត្តតាកែវ ភាគខាងត្បូង។ ប្រាសាទ​នេះ​សង់​ឡើង​នៅ​សតវត្ស​ទី៧ដោយ​ព្រះបាទ​ភ​វរ្ម័នទី២ មាន​កំពស់៣១៣ម៉ែត្រ​ពី​ជើងភ្នំ​បា​យ៉ង់ សង់​ឡើង​ពី​ថ្ម​បាយ ក្រៀម និង​ឥដ្ឋ​រាង​ចតុកោណកែង១៣ម៉ែត្រ×៩ម៉ែត្រ កំពស់​ប្រាសាទ១២ម៉ែត្រ។ រម្យ​នី​យ​ដ្ឋា​ន​ប្រាសាទនាងខ្មៅ​ឋិត​ក្នុង ទឹកដី​ស្រុក​សំរោង ខេត្តតាកែវ ចម្ងាយ៥២គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ និង២៧គីឡូម៉ែត្រ ពី​ទី​រួម​ខេត្តតាកែវ សង់​ឡើង​ពី​ថ្មភក់ និង​ឥដ្ឋ​តាម​រចនាបថ​កោះកែ ក្នុង​សតវត្ស​ទី១០ដោយ​ព្រះបាទ​ជ័យ​វរ្ម័នទី៤ មាន​តួ​ប្រាសាទ៣ទន្ទឹមគ្នា​ក្នុង​បរិវេណ វត្ត​ប្រាសាទនាងខ្មៅ។ រម្យ​នី​យ​ដ្ឋា​ន​ប្រាសាទជប់​ពល ស្ថិត​ក្នុងភូមិ​បារាយណ៍ ឃុំ​បារាយណ៍ ស្រុក​ដូន​កែវ ចម្ងាយ ៣,៥គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ទី​រួម​ខេត្តតាកែវ ប្រវែង៧ម៉ែត្រ×៧ម៉ែត្រ កម្ពស់១៣ម៉ែត្រ អំពី​ឥដ្ឋ មាន​គូ​ទឹក​ព័ទ្ធជុំវិញ និង​មាន​ស្រះ មួយ ទំហំ៧ម៉ែត្រ×១០០ម៉ែត្រ ដែល​អ្នកស្រុក​ហៅថា​ទន្លេ​អុំ។ រម្យ​នី​យ​ដ្ឋា​ន​វត្តភ្នំ​ខ្លែង​ឋិត​នៅ ឃុំ​ព្រៃ​ស្លឹក ស្រុក​ត្រាំ​ង ចម្ងាយ១២គីឡូម៉ែត្រ​ពី​ទី​រួម​ខេត្តតាកែវ ជាទី​អារាម​ព្រះពុទ្ធសាសនា​កសាងឡើង​ក្នុង​ឆ្នាំ១៧៥៣ ដែល​ប្រជាជន​ខ្មែរ​ជឿ ថា​ជា​កន្លែង​សក្តិ​សិទ្ធ​ក្នុងការ​បួងសួង​បន់ស្រន់ សច្ចា​ស្បថស្បែ​ជាដើម។ មិន​ទេ​ប៉ុណ្ណោះ​សារមន្ទីរ​ខេត្តតាកែវ​ក៏​ជាទី ប្រមូលផ្ដុំ​ដោយ​វត្ថុ​បុរាណ ដែល​ប្រមូល​បានមកពី​ទីកន្លែង​នានា​ក្នុង​ខេត្តតាកែវ សម្រាប់​អ្នក​មក​ទស្សនា និង​អ្នកសិក្សា ស្រាវជ្រាវ​ជាតិ អន្តរជាតិ។

No comments: